zondag 16 september 2018

Vipassana, een introductie



Vipassana is een van de oudste vormen van meditatie, die door Boeddha, de Verlichte, de Ontwaakte, werd geleefd en vervolgens onderwezen. Vipassana betekent de dingen zien zoals ze zijn oftewel zijn met dat wat er is. Het wordt daarom ook wel inzichtmeditatie genoemd. Over vipassana kunnen we praten, schrijven en lezen, maar de enige manier om vipassana te ontdekken, is door het te gaan doen, te ervaren. 

Meditatie kun je eigenlijk ook niet doen, maar hoe start je? Waar begin je? Je begint eenvoudig met de intentie om te verstillen en de prikkels van buitenaf even stopzet. Dat geeft al een verandering. Zodra je je ogen sluit, merk je een subtiel verschil. Als je daarbij ook nog je lichaam laat rusten, verandert er nog meer.  

Voor sommigen is het een verademing, voor anderen voelt het ongemakkelijk. In alle gevallen wordt er in elk geval iets zichtbaar, wat we in de drukte van het dagelijkse leven eenvoudigweg missen.

Door volkomen te verstillen, bereid je je lichaam, je geest voor op iets anders. Word je stil, dan krijg je inzicht in jezelf, in je gedachten, emoties, krampen, verlangens, onrust. 
Alleen al dit inzicht, kan ervoor zorgen dat je jezelf en wat je doet beter begrijpt.  

Toch ligt er nog een uitnodiging verborgen in dit inzicht. Je kunt dieper gaan dan alleen maar begrip. Voorbij het inzicht in jezelf, je gedachten etc. kun je een afstand opmerken. Een afstand, die ik zelf ervaar als ‘ruimte’. Er bestaat ruimte tussen jou en lichaam, jou en je gedachten, jou en je emoties, jou en je handelen, jou en je angsten, jou en je verlangens.

Het opmerken van deze ruimte is van essentieel belang. Bij het onderzoeken van deze ruimte begint het je te dagen dat je niet alleen een optelsom bent van je lijf, je gedachten en emoties.  

Kennelijk is er iets, dat dit allemaal ziet, hoort, ervaart. Vaak wordt dat ‘iets’ de waarnemer genoemd. Een mooie term, die we – wat mij betreft - nog veel meer kunnen uitdiepen.
Precies in dat uitdiepen, ligt een grote uitdaging. Hoe dieper je deze waarnemer of waarnemendheid gaat onderzoeken, des te groter komt in beeld, dat je dus écht niet je lichaam, je gedachten, je emoties bent. Je kunt zelfs ontdekken dat ook de waarnemer wordt opgemerkt door iets. En dan stuit iedereen op de universele vraag: 

‘wie of wat ben ik dan wel?’.

(2Bcontinued)